ఎమ్మెల్యేల పార్టీ మార్పుపై సుప్రీంకోర్టు కీలక తీర్పు

తెలంగాణలో జరిగిన రాజకీయ పరిణామాల నేపథ్యంలో, భారత సుప్రీంకోర్టు జూలై 31, 2025న ఒక కీలక తీర్పు వెలువరించింది. బీఆర్ఎస్ (BRS) పార్టీకి చెందిన పదిమంది ఎమ్మెల్యేలు కాంగ్రెస్ పార్టీకి చేరిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ పరిణామాన్ని నిరసిస్తూ, బీఆర్ఎస్ నేతలు సదరు ఎమ్మెల్యేల అనర్హతకు సంబంధించిన పిటిషన్లను సుప్రీంకోర్టులో దాఖలు చేశారు. ఈ కేసు పై సుప్రీంకోర్టు చీఫ్ జస్టిస్ మరియు జస్టిస్ బి.ఆర్. గవాయ్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం విచారణ జరిపింది.

తీర్పులో కోర్టు స్పీకర్ పాత్రపై తీవ్రంగా వ్యాఖ్యానించింది. రాజ్యాంగంలోని పదో షెడ్యూల్ ప్రకారం పార్టీకి వ్యతిరేకంగా పనిచేసే ప్రజాప్రతినిధులపై నిర్ణయం తీసుకోవాల్సిన బాధ్యత స్పీకర్‌దేనని స్పష్టం చేసింది. స్పీకర్ ఈ నిర్ణయాన్ని ఆలస్యం చేయడం ప్రజాస్వామ్యానికి హానికరమని పేర్కొంది. ఇటువంటి ఆలస్యం వల్ల రాజకీయ పార్టీ మార్పులకు ప్రోత్సాహం లభించే అవకాశం ఉందని కోర్టు హెచ్చరించింది.

2024 నవంబర్ 22న తెలంగాణ హైకోర్టు డివిజన్ బెంచ్ ఇచ్చిన తీర్పును సుప్రీంకోర్టు రద్దు చేసింది. హైకోర్టు స్పీకర్‌కు "తగినంత సమయం ఇవ్వాలి" అంటూ స్పష్టమైన గడువు లేకుండా చెప్పింది. కానీ సుప్రీంకోర్టు మాత్రం స్పష్టంగా,మూడు నెలల లోపల నిర్ణయం తీసుకోవాలని ఆదేశించింది. అంటే, ఎమ్మెల్యేల అనర్హతపై తీర్పు చెప్పేందుకు స్పీకర్ ఆలస్యం చేయకూడదని, నిర్ణయానికి స్పష్టమైన చివరి తేదీ ఉండాలని కోర్టు తెలిపింది.

తీర్పులో స్పీకర్‌కు మూడు నెలల గడువు విధిస్తూ, అనర్హత పిటిషన్లపై వెంటనే చర్యలు తీసుకోవాలని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది. ఏ ఎమ్మెల్యే అయినా విచారణను ఉద్దేశపూర్వకంగా ఆలస్యం చేయడానికి ప్రయత్నిస్తే, స్పీకర్‌ వారు తప్పు చేసినట్టుగా భావించి 'అడ్వేర్సే ఇన్ఫెరెన్స్' తీసుకోవచ్చని కోర్టు స్పష్టం చేసింది. అంటే, అలాంటి ఆలస్యం జరిగితే అది జాప్యం కోసం చేయబడినదిగా నిర్ధారించి, అవసరమైతే శిక్షార్హమైన నిర్ణయాన్ని కూడా తీసుకోవచ్చని సూచించింది.

ఈ తీర్పు ద్వారా సుప్రీంకోర్టు, రాజకీయ వ్యతిరేక చర్యల నుంచి ప్రజాస్వామ్యాన్ని రక్షించాలన్న ఉద్దేశంతో చట్టబద్ధమైన మార్గాన్ని సూచించింది. గతంలో ఇచ్చిన 'కిహోతో హల్లోహన్' తీర్పు అలాగే పార్లమెంట్‌లో జరిగిన చర్చలను ఉదాహరంగా తీసుకొని, ప్రజాప్రతినిధులు పార్టీ మార్చే ప్రక్రియపై నియంత్రణ అవసరమని న్యాయస్థానం స్పష్టంగా తెలియజేసింది.

ఇది ప్రజాస్వామ్య పరిరక్షణకు మరియు చట్ట పరిపాలనకు చాలా కీలకమైన తీర్పుగా నిలిచింది. తెలంగాణ రాజకీయాల్లో ఈ తీర్పు వల్ల గణనీయమైన మార్పులు చోటుచేసుకునే అవకాశం ఉంది.