'నైసార్' ఉపగ్రహ ప్రయోగానికి సర్వం సిద్ధం

భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) మరియు అమెరికా అంతరిక్ష సంస్థ (నాసా) సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేసిన నైసార్ (NISAR - NASA ISRO Synthetic Aperture Radar) ఉపగ్రహం జూలై 30, 2025 (బుధవారం) సాయంత్రం 5:40 గంటలకు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుండి జీఎస్ఎల్వీ-ఎఫ్16 (GSLV-F16) రాకెట్ ద్వారా అంతరిక్షంలోకి ప్రయోగించబడుతుంది. ఇది భూమి పరిశీలనకు ఉపయోగపడే అత్యంత ఖరీదైన ఉపగ్రహంగా పరిగణించబడుతుంది.

ఈ మిషన్ వ్యయం సుమారు ₹11,200 కోట్లు (దాదాపు 1.5 బిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు) కాగా, ఇందులో నాసా వాటా అత్యధికం. నాసా దాదాపు $1.12 బిలియన్ల విలువైన సాంకేతిక వ్యవస్థలతో ప్రాజెక్టులో భాగస్వామిగా నిలవగా, ఇస్రో దాదాపు ₹788 కోట్ల విలువైన భాగాలను సమకూర్చింది. ఈ మిషన్ నాసా-ఇస్రోల మధ్య మొదటి కీలక అంతర్జాతీయ భూగోళ పరిశీలన సహకారంగా గుర్తింపు పొందింది.

నైసార్ ఉపగ్రహం దాదాపు 2,392 కిలోగ్రాముల బరువు కలిగి ఉంటుంది. ఇది భూమికి 743 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో ఉండే సూర్యసానుసరణ కక్ష్యలో (Sun-synchronous orbit) తిరుగుతూ, భూమిని ప్రతి 12 రోజులకు ఒకసారి పూర్తి స్కాన్ చేస్తుంది. దీనికి ప్రత్యేకంగా రెండు తరంగదైర్ఘ్యాల రాడార్లు అమర్చబడ్డాయి, నాసా అభివృద్ధి చేసిన L-బ్యాండ్ (లాంగ్ వెవ్‌లెంగ్త్) మరియు ఇస్రో రూపొందించిన S-బ్యాండ్ (షార్ట్ వెవ్‌లెంగ్త్). ఇవి కలిసి భూమిపై చాలా చిన్న స్థాయి మార్పులను కూడా గుర్తించగలవు.

నైసార్ ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి డ్యూయల్-ఫ్రీక్వెన్సీ సింథటిక్ అపర్చర్ రాడార్ (SAR) ఉపగ్రహం. ఇది అడవులు, మంచు, భూమి ఉపరితల మార్పులు, వాతావరణ మార్పులు వంటి అంశాలను స్పష్టంగా గుర్తించగలదు. దీని పరిధి దాదాపు 242 కిలోమీటర్లు, ప్రతీ రోజు ప్రపంచం అంతటినీ స్కాన్ చేయగల సామర్థ్యం కలదు. సాధారణ రిజల్యూషన్ 3 నుంచి 10 మీటర్ల వరకు ఉంటుంది.

ప్రయోగం తర్వాత, ఉపగ్రహం కక్ష్యలో స్థిరంగా స్థాపించబడిన తర్వాత దాదాపు 90 రోజులపాటు టెస్ట్‌లు, కాలిబ్రేషన్ ప్రక్రియలు నిర్వహించబడతాయి. ఈ దశ పూర్తయిన తరువాతే శాస్త్రీయ సమాచార సేకరణ ప్రారంభమవుతుంది. ఉపగ్రహం పంపించే డేటా ప్రపంచవ్యాప్తంగా పరిశోధన, విపత్తు నివారణ, వ్యవసాయం, వాతావరణ మార్పులపై అధ్యయనాలకు ఉపయోగపడనుంది.

"నైసార్ ఉపగ్రహం ద్వారా భూకంపాలు, భూగర్భ కదలికలు, భూస్ఖలనాలు, వర్షపాతం ప్రభావిత ప్రాంతాలు, సముద్రపు అలల భీకరత, పంటల పరిస్థితి, అడవుల విస్తీర్ణ మార్పులు, మంచు కరగడం వంటి అనేక అంశాలపై ఖచ్చితమైన సమాచారం పొందవచ్చు. విపత్తుల సమయంలో అత్యవసరంగా డేటా అందుబాటులోకి రావడం ద్వారా, ప్రభుత్వాలు మరియు శాస్త్రవేత్తలు తక్షణ చర్యలు చేపట్టగలుగుతారు. అంతేగాక, ఇది సముద్ర మార్గాల్లో షిప్‌లను కూడా గుర్తించగలదు, తీరప్రాంత మార్పులను రికార్డు చేయగలదు.

ఈ ఉపగ్రహం అందించే సమాచారం "ఉచితంగా" (open-source) ప్రపంచ పరిశోధకులకు అందుబాటులో ఉంటుంది. ఇది అంతర్జాతీయ స్థాయిలో పరిశోధనలకు మార్గదర్శకంగా నిలుస్తుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వాతావరణ పరిశోధన, ప్రకృతి విపత్తుల అంచనాలు మరియు భూగోళ మార్పులపై అధ్యయనాల్లో ఈ ఉపగ్రహం కీలకంగా ఉపయోగపడుతుంది.

నైసార్ ఉపగ్రహ ప్రయోగం భారత అంతరిక్ష రంగానికి, అంతర్జాతీయ పరిశోధనలకు ఒక మైలురాయిగా నిలుస్తోంది. ఇది నాసా మరియు ఇస్రోల మద్దతుతో రూపొందిన మొట్టమొదటి భారీ స్థాయి సంయుక్త మిషన్ కావడం గమనార్హం. నైసార్ విశ్వమంతా గమనించే మేఘ-రహిత దృష్టిని కలిగి ఉండటం, భవిష్యత్తులో మన భూమిపై మార్పులను ముందుగానే అంచనా వేయడంలో అత్యంత ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటుంది.